Normal Vaginal Doğum
Normal vaginal doğum eylemi, ilerleyici rahim ağzında açılma ve silinmenin olduğu, yeterli sıklıkta ve itici güçte kasılmaların olması olarak tanımlanır.
Normal doğum eylemi dört evreye bölünerek tanımlanmıştır. 1. Evre; doğum eyleminin başlaması olarak tanımlanır ve kendi içerisinde latent ve aktif faz olarak ikiye ayrılmıştır. Latent faz daha çok ağrıların düzensiz olarak geldiği, gebeyi rahatsız etmeyecek boyutta kasılmaların olduğu fazdır ve rahim ağzı 3-4 cm açıklığa ulaşıncaya kadar sürer. Latent faz daha önce hiç doğum yapmamış kadınlarda 6-21 saat arasında, daha önce doğum yapmış kadınlarda 5-14 saat arasında sürmektedir.
Aktif faz ise 3-4 cm açıklıktan 10 cm açıklığa ulaşıncaya kadar geçen süredir. Aktif fazda kasılmalar düzenlidir, şiddeti artmıştır, kasılmalarla birlikte bebek iniş hızı da artmıştır. Doğumun birinci evresi hiç doğum yapmamış (nullipar) kadınlarda ortalama 10-25 saat arasında, daha önce doğum yapmış (multipar) kadınlarda ise 8-19 saat arasında sürmektedir.
-
Evre; rahim ağzının tam olarak açılması ve bebeğin doğması arasında geçen süredir. Doğumun ikinci evresi ilk doğumu olan yani nullipar olan kadınlarda ortalama 35-110 dakika arası, daha önce doğum yapmış (multipar) kadınlarda 10-45 dakika arası sürmektedir. Eğer bu süre nulluparlarda 2 saat, multiparlarda ise 1 saatten uzun sürdüyse uzamış eylemden bahsedilir. Bunun istisnası epidural analjezi yapılmış kadınlardır. Onlarda eylemin uzadığını söyleyebilmemiz için nulliparlarda 3 saat, multiparlarda ise 2 saat geçmesi gerekmektedir.
-
Evre; bebeğin doğması ile bebeğin eşi dediğimiz plasentanın doğması arasında geçen süredir. Bu evre ortalama 5 ile 30 dakika arası sürmektedir.
-
Evre ise; doğumu takip eden anne adayında gebelikte meydana gelen değişikliklerin düzeldiği 6 haftalık süreyi kapsar.
Her gebede ve gebelikte doğum farklı şekilde başlayabilir. Kimi kadın kasılmalarla hastaneye başvururken, kimisi de su gelişi veya kanama ile hastaneye başvurur.
Hastanede ilk yapılacak muayene anne ve bebeğin iyilik halinin değerlendirilmesidir. Akabinde rahim ağzının durumu, bebeğin anne pelvisi içerisindeki seviyesi, amniotik zarların (su kesesinin) değerlendirilmesi yapılır. Doğumun başladığı düşünülürse gebenin hastaneye yatışı gerçekleştirilir.
Aşağıdaki durumlarda vaginal doğum yaptırılmaz;
- Vasa previa, plasenta previa (bebeğin eşinin rahim ağzı üzerine yapışık olması)
- Fetüste anormal duruş
- Aktif herpes enfeksiyonu
- Yüksek viral yüklü HIV enfeksiyonu
- Göbek kordonunun sarkması
- İleri seviye rahim ağzı kanseri
Doğum eylemini desteklemek amacıyla;
- Epidural anestezi
- Oksitosin ile indüksiyon (suni sancı)
- Amniotomi (su kesesinin açılması) gibi yöntemler kullanılabilir.
Doğum eylemi esnasında düzenli olarak fetal kalp hızı da takip edilir.
Operatif Vaginal Doğum Nedir?
Doğumun bütün kriterlerini karşılayan kadınlarda doğumun 2. evresinin uzaması neticesinde sezaryene alternatif olarak vakum ve forceps gibi destekleyici araçlarla vaginal doğumun gerçekleştirilmesidir.